Μια ταινία που έχει: σχεδόν happy end (χάπι εντ), αστυνομία, μαχαιρώματα, φυλακή, απαγωγή, ομήρους, ναρκωτικά, κρυμμένα χρήματα ληστείας, παράσημα του Βιετνάμ και διαδραματίζεται στη Φλόριντα των ΗΠΑ, δεν θα μπορούσε παρά να χαρακτηριστεί σαν μια τυπική αμερικάνικη ταινία. Και όμως, OXI. Δεν είναι μια τυπική αμερικάνικη ταινία.
Ο Ulee (Γιούλι, από το Ulysses-στα αγγλικά το Οδυσσέας), μελισσοκόμος, ζει με τις δύο εγγονές του, Penny (Πένυ) και Casey (Κέισυ), στη Panhandle μια μικρή πόλη της Φλόριντα. Εκεί παράγεται το περίφημο στις ΗΠΑ μέλι, το μέλι tupelo (τούπελο), δημιουργώντας έτσι και τον τίτλο της ταινίας: «Το χρυσάφι (μέλι) του Οδυσσέα» (Ulee, Ulysses). Ο γιος του στη φυλακή για κλοπή, η νύφη του εθισμένη και χαμένη στον κόσμο των χαπιών και η γυναίκα του (Πηνελόπη) έχει χαθεί από τη ζωή πριν μερικά χρόνια. Στιγματισμένη οικογένεια στην τοπική κοινωνία, που όμως προσπαθεί. Όχι μόνο καλός παραγωγός μελιού ο Ulee, μα κυρίως καλός μελισσοκόμος. Στην ερώτηση του γιου του πως είναι οι μέλισσες απαντά «τα ακάρεα τις πνίγουν, τα εντομοκτόνα τις πεθαίνουν και η ξηρασία δεν τους δίνει τροφή, αλλά είναι καλά», δηλαδή παλεύουμε μαζί, δεν θα τις αφήσω μόνες.
Το ξεκαθάρισμα της παλιάς ιστορίας με τους «συντρόφους» του γιου του, τον οδηγούν τελικά στη «διάσωση» της νύφης του και μητέρας των δυο εγγονών του, αλλά κυρίως στη «διάσωση» της ίδιας του της ζωής. Οι βασικές, μα ειδοποιείς διαφορές από μια κλασσική αμερικανική 
ταινία είναι ο αργός ρυθμός, η μετρημένη και πλήρως ελεγχόμενη ένταση των γεγονότων, καθώς και η προσπάθεια να σταλούν μηνύματα (αλληγορικά ή άμεσα), που δεν καθορίζονται από μια στερεότυπη ηθικοπλαστική μελοδραματικότητα.
Ο αργός, μα όχι σερνόμενος ρυθμός, μας δίνει το χρόνο να σκεφτούμε, να περιπλανηθούμε και τελικά να εισχωρήσουμε στο συναισθηματικό κόσμο των ηρώων. Η ελεγχόμενη ένταση των γεγονότων δεν μας αφήνει να αγωνιούμε για τη συνέχεια και τη δράση των εικόνων, αλλά μας οδηγεί σχεδόν αυτονόητα στα επόμενα βήματα, βοηθώντας μας να μην ξεστρατίσουμε ψάχνοντας στην πλοκή, αλλά να νιώσουμε αθόρυβα την πίεση της ζωής τους.
Η προσπάθεια να περιγραφούν, να συσχετιστούν και εν τέλει να αναλυθούν οι σχέσεις (σε μια ίσως ακραία ιστορία) διάλυσης και επανένωσης μιας επαρχιακής οικογένειας, πραγματοποιείται κάτω από μια ρεαλιστική συλλογική ανάγκη για ευτυχισμένη ζωή, όχι στα πλαίσια του ηθικά προβλέψιμου καθήκοντος, αλλά του δικαίου κατ’ επιλογήν, μέσα από την συμπόνια που εύκολα οι άνθρωποι της φύσης μπορούν να πραγματευτούν.
Φυσικά και υπάρχει, συναισθηματική πίεση και πάλη, μόνο όμως σαν μέσο διεξόδου. Φυσικά και υπάρχει πισωγύρισμα στη μνήμη, μόνο όμως ενάντια στη λήθη. Φυσικά και υπάρχει η αγκίστρωση του αδύναμου στον δυνατό, μόνο όμως μέσα από μια συνειδητή καθαρότητα των 
ρόλων στην εικονιζόμενη στιγμή.
«Αρχίζω να καταλαβαίνω ότι δεν ξέρω αρκετά για οτιδήποτε, για να σου πω κάτι» απαντά ο Οδυσσέας, σαν άλλος Σωκράτης σε μια απολογητική ερώτηση της νοσοκόμας γειτόνισσας, για να της δείξει ότι δεν μπορεί να κρίνει τους ανθρώπους εξ αρχής, ότι δεν μπορεί να συσχετιστεί εύκολα με τους ανθρώπους στη φάση αυτή της ζωής του, ότι θα ήθελε να της μιλήσει, ότι νιώθει μόνος…
Οι αμιγώς μελισσοκομικές σκηνές είναι πλούσιες, με τρύγους στα όντως εκπληκτικά μέρη των βάλτων της Φλόριντας, μεταφορές σε καλλιέργειες καρπουζιών για επικονίαση, σύλληψη αφεσμού μετά από επίθεση αρκούδας, ξεμέλισμα στο εργαστήριο, συρμάτωμα πλαισίων, διαδικασία χονδρικής πώλησης και σχολιασμός του προβλήματος των εισαγόμενων κινέζικων μελιών. Καλές εικόνες, χωρίς υπερβολές, χωρίς φόβο στις μέλισσες, αλλά παρούσες σχεδόν ισοδύναμα με τους ανθρώπους και τα αμφότερα προβλήματά τους. Μια καλή ταινία για νέους μελισσοκόμους. Δίνει μια όχι ωραιοποιημένη εικόνα της δουλειάς ενός μελισσοκόμου, αλλά στο μέτρο του δυνατού, μια πιο κοντινή στην πραγματικότητα, με την πίεση κάποιων εποχών και την χαλαρότητα άλλων, μα «πάντα υπάρχει κάτι να κάνω», όπως λέει και ο Γιούλι. Οι τελευταίες εικόνες της ταινίας ανήκουν στους βάλτους και στις μέλισσες, το τελευταίο δε ευχαριστώ των τίτλων μόνο στις μέλισσες.
Αξίζει να σημειώσουμε, για ιστορικούς λόγους, ότι ο Peter Fonda με αυτή την ταινία ήταν υποψήφιος για βραβείο Όσκαρ Α΄ αντρικού ρόλου, χωρίς τελικά να τα καταφέρει (το κέρδισε ο Jack Nicholson), σε μια ούτως ή άλλως δύσκολη χρονιά, που τα βραβεία σάρωσε η υπερπαραγωγή Titanic (Τιτανικός).
Αξίζει να δείτε την ταινία, όχι γιατί πρωταγωνιστεί ένας μελισσοκόμος, αλλά γιατί θα αναγνωρίσετε εικόνες από τη ζωή ενός μελισσοκόμου, δηλαδή της ζωής μας και ταυτόχρονα θα γνωρίσετε κομμάτια μιας άλλης μελισσοκομίας, σε ένα μακρινό τόπο.
Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε το τραγούδι του τέλους, που δημιουργός του είναι ο Van Morrison από το ομότιτλο άλμπουμ Tupelo Honey του 1971. Παραθέτουμε τις δύο πρώτες στροφές.
You can take all the tea in china
Put it in a big brown bag for me
Sail right around the seven oceans
Drop it straight into the deep blue sea
She’s as sweet as tupelo honey
She’s an angel of the first degree
She’s as sweet as tupelo honey
Just like honey from the bee
You can’t stop us on the road to freedom
You can’t keep us ’cause our eyes can see
Men with insight, men in granite
Knights in armor bent on chivalry
She’s as sweet as tupelo honey
She’s an angel of the first degree
She’s as sweet as tupelo honey
Just like honey from the bee
Λίγες πληροφορίες
για το μέλι tupelo
Το δέντρο tupelo κατατάσσεται στην οικογένεια Cornaceae, στο γένος Nyssa (από την αρχαία νύμφη Νύσα) και φύεται σε πολλά μέρη της Αμερικής και σε περιοχές της Ασίας. Το μέλι από το δέντρο tupelo προέρχεται κυρίως από τρία είδη: Nyssa sylvatica, Nyssa aquatica, Nyssa biflora και είναι ένα ανοιχτόχρωμο, αρωματικό βουτυρώδες μέλι, που παράγεται σε αμιγή μορφή μόνο σε περιοχές της Φλόριντας (κατά μήκος των ποταμών Appalachicola, Chipola και Choctahatchie), καθώς και στους ενδιάμεσους βαλτότοπους. Δεν κρυσταλλώνει γρήγορα και εκτός των άλλων ιδιαίτερων φυσικοχημικών χαρακτηριστικών του, έχει τη γλυκόζη στο 25,30%, τη φρουκτόζη στο 44,41% και την υγρασία στο 16-18%. Η πιστοποίησή του στηρίζεται σε γυρεολογική ανάλυση και ταυτοποίηση. Η ανθοφορία διαρκεί περίπου τρεις εβδομάδες και οι μέλισσες συλλέγουν μετά μανίας το νέκταρ των λουλουδιών. Είναι ευαίσθητη ανθοφορία, καθώς ο δυνατός αέρας και η βροχή την καταστρέφουν. Οι μελισσοκόμοι τρυγάνε τα μελίσσια τους πριν τα μεταφέρουν στους βάλτους για να παράγουν όσο γίνεται περισσότερο αμιγές tupelo μέλι. Τρύγο πριν την άνθιση κάνουν ακόμη και αυτοί που έχουν τα μελίσσια τους από νωρίς στους βάλτους για να αφαιρέσουν το μέλι από άλλες πηγές (ιτιές, κ.λπ.) και να έχουν έτσι το περίφημο tupelo μέλι.
Στοιχεία της ταινίας
Διάρκεια: 113 λεπτά
Σκηνοθεσία: Victor Nunez
Σενάριο: Victor Nunez
Φωτογραφία: Virgil Mirano
Μουσική: Charles Engstrom
Παραγωγή: Jonathan Demme
Χώρα παραγωγής: ΗΠΑ, 1997
Ερμηνευτές:
Peter Fonda (Ulee)
Patricia Richardson (Connie)
Jessica Biel (Casey)
J. Kenneth Campbell (Sheriff)
Christine Dunford (Helen)
Steven Flynn (Eddie)
Dewey Weber (Ferris)
Tom Wood (Jimmy)
Vanessa Zima (Penny)
Σχολιάστε το άρθρο